Boeken om te filosoferen met kinderen

Filosoferen met kinderen? Dat klinkt misschien best gewichtig voor sommigen. Toch is nadenken over vragen zoals: ‘Wat is goed en wat is kwaad?’ en ‘Wat als alles op de wereld van jou zou zijn?’ mooi om met kinderen te bespreken. Om te ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen die weten wie ze zijn en wat ze willen, bijvoorbeeld. Maar ook om te leren dat je niet altijd gelijk hebt en dat het kan afhangen van het perspectief van diegene die naar de situatie kijkt. Ze leren ook dat het oké is om een eigen mening te hebben en om die degelijk te onderbouwen. Redenen genoeg dus om boeken om te filosoferen met kinderen op een rijtje te zetten.

Boeken om te filosoferen met kinderen

Deze reeks boeken om te filosoferen met kinderenis bedoeld voor kinderen vanaf 8 jaar.
In een plusgroep of voor cognitief sterkere kinderen kan dat ook al eerder.

Wat is goed en wat is kwaad?

Dit boekje heeft 6 filosofische vragen in petto.
De vragen zijn deze:

• Mag je stelen om te kunnen eten?
• Moet je lief zijn voor anderen?
• Moet je altijd gehoorzamen aan je ouders?
• Moet je alles vertellen?
• Moet je altijd kunnen doen wat je wilt?
• Moet je anderen helpen?

Op elke vraag komen dan mogelijke antwoorden. Op de eerste bijvoorbeeld: “Ja, als ik minder te eten heb dan anderen.”  En daarop volgen dan weer extra vragen zoals:

• Als je genoeg te eten hebt, waarom wil je dan nog meer?
• Kan iedereen precies hetzelfde hebben?
• Wat als je anders doodgaat van de honger

Zo zie je, stof genoeg om te babbelen over vragen waar geen juist antwoord op bestaat.

Na elke vraag en na veel mogelijke extra vragen en mogelijke perspectieven volgt er een stuk tekst om te kaderen waarin ook wordt gezegd hoe ze met bepaalde vragen kunnen omgaan en waar ze moeten proberen bij stil te staan voor ze een ‘oordeel’ vellen.

Wat voel ik?

Ook dit boekje heeft zes vragen om bij stil te staan:

• Hoe weet je dat je ouders van je houden?
• Ben je jaloers op je broers en zussen?
• Waarom maak je ruzie van mensen waar je van houdt?
• Is het leuk om verliefd te zijn?
• Wat is het beste: alleen zijn of met vrienden?
• Vind je het eng om in je eentje voor de hele klas te spreken?

Kinderen leren om een vraag van verschillende standpunten te bekijken en dat ze ook moeten proberen te bedenken wat de andere zou voelen bij een bepaalde vraag of situatie.

Wat is geluk?

In dit boekje worden vragen behandeld als:

• Hoe weet je dat je gelukkig bent
• Is het gemakkelijk om gelukkig te zijn?
• Moet je het geluk zoeken tegen elke prijs?
• Maakt geld gelukkig?
• Heb je anderen nodig om gelukkig te zijn?
• Waarom zijn we soms ongelukkig?’

Wat is geweld?

In dit boekje behandelen ze vragen zoals:

• Hoe weet je dat je boos bent?
• Kan je voorkomen dat je gewelddadig wordt?
• Tot wat kan geweld leiden?
• Heb je een reden om bang te zijn voor anderen?
• Mag je iemand slaan?
• Wat maakt je boos? 

Het Fortuin van Fausto

Als er lijst zou zijn van ‘bijzonder boeken’ dan hoort deze daar voor mij écht wel in. Wauw!  ‘Het Fortuin van Fausto‘ gaat over een man die gelooft dat alles van hem is en hij gaat op pad om zijn eigendom te overzien.
Dit is geen boek waar op de flap staat dat het is bedoeld om te filosoferen met kinderen. Toch kan dit boek er in mijn ogen voor dienen. Dit is een boek met een boodschap. Altijd maar meer willen en jezelf boven alles en iedereen zetten, heeft dat zin en kan je er iets mee bereiken?

Het boek maakt heel mooi gebruik van ‘stiltes’. Dat klinkt gek, maar witruimte en lege pagina’s passen gewoon bij dit boek.
De illustraties zijn kunstig en eenvoudig, maar helemaal to the point. Je ziet dat de tekeningen van de hand van een kunstenaar komen.

Ik kan me niet meteen een boek voorstellen dat te vergelijken is met dit prachtexemplaar en het is zeker een boek dat een filosofisch gesprek kan helpen opstarten met kinderen.

Filosoferen met kinderen met de boekenreeks Becky Breinstein

Wie is Becky Breinstein?

Becky is een slimme meid en ze woont in Domdorp. Ze sloeg twee klassen over, samen met Isabella Tosti. Dat meisje is haar aartsvijand, want het is niet omdat je beiden slim bent en twee klassen overslaat, dat je ook goed met elkaar kan opschieten. Dat was weer zo’n dom idee van de leerkracht!

Graphic Novel

De tekeningen ondersteunen het verhaal en er zit lekker veel humor in! De boeken lezen super vlot. Ze zitten vol mysterie, wijze dingen en filosofie. De graphic novel stijl vinden kinderen doorgaans er fijn om te lezen.

Voor wie is de reeks van Becky Breinstein geschikt?

De reeks wordt aangeraden voor kinderen vanaf 10 jaar. Maar cognitief sterke kinderen met een voorkeur voor visueel ruimtelijk leren (en dus de het graphic novel stukje fijn vinden) gaan er ook al zeker van genieten op jongere leeftijd.
De boeken zijn grappig, zitten vol fantasie en zijn leerrijk.

Waarom ik het super passend vind voor (meer)begaafde kinderen

Kinderen die begaafd zijn stellen zich super veel vragen. Daar zijn ook vaak filosofische en existentiële vragen bij. Dit boek geeft een mooie ingang om met deze kinderen een begin te maken naar filosofische gesprekken. Bovendien gaan heel veel begaafde kinderen dingen uit het boek herkennen zoals onbegrepen voelen, boos worden over oneerlijke dingen die gebeuren, dingen vertellen waar andere kinderen totaal niet in geïnteresseerd zijn, verwachtingen van mensen die totaal niet kloppen, zich afvragen wat ze op school nog kunnen leren (helaas is dat nog vaak het geval, ik wil hier zeker niet het harde werk van scholen en leerkrachten mee naar beneden halen!),…

Ik ben ook super blij dat deze slimmerd en held uit deze verhalen een meisje is! Driewerf hoera! 

In de plusklas

Voor leerkrachten die in de plusklas een introductie willen maken naar filosofie, is dit boek van Becky Breinstein absoluut een aanrader!

BeckyBreinstein – De gifbeker van Socarates

Wat als je de ideeën van de Griekse wijsgeer letterlijk gaat toepassen? Wat zijn dan de gevolgen? Becky krijgt van Socrates zelf de vraag: “Wat is wijsheid?” op haar bord. Ze besluit dat ze op zoek wil gaan naar het antwoord. Het probleem is echter, hoe meer vragen ze stelt, hoe meer er bij komen. Ze is besmet met het vragen virus. Hoe kom je daar dan in godsnaam weer vanaf?
Becky leert en leest over Socrates en past toe wat ze leest. Wat doen mensen als je tegen hen de waarheid gaat vertellen?

In het boek leren kinderen ‘stiekem’ veel meer over de filosoof Socrates. Het zit allemaal mooi verweven in het verhaal. Ze leren de eerste filosoof kennen, wat hij verkondigde, waarom hij zijn ideeën niet zelf heeft opgeschreven en wie dat dan wel deed. De gifbeker zelf krijgt in het verhaal ook een prominente rol, want uiteraard gaat het boek niet enkel over Socrates en hoe hij stierf na het drinken van gif uit een gifbeker.

Het avontuur

Door omstandigheden, die niet eens Becky’s schuld waren, word ze van school gestuurd. Het is uiteraard totaal oneerlijk. Op zich vind Becky het niet zo erg dat ze niet meer naar school moet, want wat leer je daar nu? De meester had zelfs nog nooit van Socrates gehoord! Maar ze vindt het wel helemaal niet juist dat zij wordt gestraft voor iets wat ze niet heeft gedaan. Ze krijgt dan hulp uit onverwachte hoek en na wat onderzoek komen ze er achter wie dan wel de schuldige was!

Productspecificaties

Taal: Nederlands
Bindwijze: Hardcover
Verschijningsdatum: september 2019
Aantal pagina’s: 144 pagina’s
Auteur: Marc van Dijk Sander Ter Steege
Co-auteur: Sander Ter Steege
Uitgever: Uitgeverij Ten Have
EAN: 9789025907150
Hier te koop

Becky Breinstein – de Ravijn van Nietzsche

Het ravijn van Nietzsche’ is een speelse introductie in het leven en denken van Friedrich Nietzsche. Becky Breinstein ontmoet in dit spannende en grappige avontuur Snorrie, de herhaling van de filosoof Nietzsche. Snorrie heeft de Grote Gezondheid ontdekt, alleen is hij hem kwijt. Becky en haar vrienden gaan met Snorrie de bergen in om hem terug te vinden, maar ze zijn niet de enigen…

Achteraan in het boek is nu een korte beschrijving van de filosoof opgenomen waar het boek over gaat. Bij het eerste boek in de reeks was dat nog niet zo. Dit vind ik persoonlijk een hele verbetering.

Productspecificaties

Taal: Nederlands
Bindwijze: Hardcover
Verschijningsdatum: april 2022
Aantal pagina’s: 176 pagina’s
Auteurs: Marc van Dijk en Sander Ter Steege
Uitgever: Uitgeverij Ten Have
EAN: 9789025907136
Hier te koop

Filosoferen met kleuters in de klas?

In de mappen van Eduforce om in de klas te gebruiken, zitten ook zeer mooie filosofische opdrachten om met kleuters te doen. Als er dus kleuterleerkrachten zijn die dat zouden willen proberen, dan kan ik die zeker aanraden.

Je kan meer lezen over de map denktijd in dit artikel.

Pinnen voor later?