Een veilige omgeving om fouten te maken is essentieel + gratis download

De mindset theorie van Carol Dweck is ondertussen door heel wat scholen en ouders gekend. Het idee dat hoe je kijkt naar intelligentie, hoe je jezelf opstelt ten opzichte van fouten maken en dergelijke invloed heeft op het feit of je al dan niet een groeigerichte of eerder een vaste mindset hebt ontwikkeld komt vanuit deze theorie. Alleen is het zo dat enkel weten hoe die theorie in elkaar zit er niet automatisch voor zorgt dat kinderen ook de groeigerichte mindset doorleven en dat fouten maken ‘ineens’ gemakkelijk wordt. Een veilige omgeving om fouten te mogen maken is essentieel om voor die groeigerichte mindset te gaan.

Lees ook de leeruitdaging – de leerkuil

Tips voor een veilige omgeving om fouten te maken

De voorbeeldrol

Als ouder en als leerkracht heb je bijzonder veel invloed op kinderen. Als je wel zegt dat fouten maken oké is, maar je boos bent op jezelf als je een fout maakt of je enorm veel focus legt op resultaat, dan zullen de kinderen vooral dat laatste ervaren. De veilige omgeving om fouten te maken komt dan dus in het gedrang.
Als je echter als ouder je fouten benoemt, naar een oplossing zoekt en bespreekt wat je de volgende keer anders gaat doen, dan krijgen kinderen ook de boodschap dat fouten maken echt wel kan en mag. Zo zullen ze zich veiliger voelen om zelf ook een fout te begaan.

Sta experimenteren en proberen toe

Willen kinderen een eitje bakken of een vogelhuisje timmeren? Geef de ruimte en de middelen om dit te doen. Hier is het natuurlijk wel belangrijk dat de veiligheid van vingers verbranden of dergelijke wel goed in acht wordt genomen. Wees beschikbaar, ondersteun waar nodig, maak afspraken over wat de kinderen zelf al kunnen en mogen doen,…

Op school kan een leerkracht toelaten om eens een andere manier te gebruiken om tot een oplossing te komen. Belangrijk hier is dat er feedback en terugkoppeling komt. Waarom is de manier van de leerkracht bijvoorbeeld de meest efficiënte? Waarom is de manier van het kind fout gelopen of waar precies ging het in de loop van het proces fout?

Praat geen schuldgevoel aan.

Het is super belangrijk dat kinderen meekrijgen dat zij zelf niet de fout zijn. Als reacties of commentaar heel persoonlijk op het kind gericht zijn, kan dit echt heel schadend zijn voor het zelfvertrouwen.
“Wat ben jij toch een vervelend kind!” bijvoorbeeld is echt wel een zin die een schuldgevoel gaat aanpraten en die het kind het gevoel gaat geven dat ze zelf de fout zijn.
De boodschap moet altijd zijn dat het gedrag niet oké was en dat het kind het de volgende keer anders kan doen.

Vergelijk resultaten van een kind met het kind zelf

Geef kinderen mee dat ze kunnen groeien en dat ze zeker nog niet alles “juist” moeten doen of kunnen weten. Ook wij als volwassenen weten niet alles, staan niet boven alles en kunnen nog alle dagen leren. Als je kinderen meegeeft dat het gaat over hun eigen groei en niet over de vergelijking met anderen, kan dat helpen om in te zien dat fouten maken oké is en dat het gaat om (bij)leren.
Wat ging er niet goed? Hoe kwam dat? Wat heb je nodig om het de volgende keer beter te doen? Ga in gesprek en doe iets met de fout, werk eraan.

Laat kinderen dingen zelf doen

Als jij als volwassene alles voor je kind doet, krijgt het vooral de boodschap dat jij het beter kan, dat het precies toch meteen goed moet zijn en dat fouten maken niet oké is.
Geef dus vertrouwen en blijf in de buurt om dingen te ondersteunen indien nodig. Hulp vragen moet ook altijd oké blijven en dat is ook een boodschap die kinderen mee moeten krijgen.

Meer lezen?

Gratis poster: “Als ik iets fout heb gedaan dan….”

Om kinderen te helpen inzicht krijgen in hoe ze thuis of in de klas kunnen omgaan met fouten maken, kan je deze poster uithangen.
Het kan helpen een veilige omgeving voor fouten te maken te creëren, maar vergeet niet om zelf ook consequent te zijn bij de toepassing van groeigerichte feedback, de voorbeeldrol, het creëren van die veilige omgeving.
We hebben de poster ondertussen ook laten printen in A3 formaat in een goede kwaliteit. Je kan deze bestellen via onderstaande knop.